BDDK'nın Bilgi Teknolojileri (BT) denetimi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun finansal sektördeki bilgi teknoloji altyapılarını, sistemlerini, süreçlerini ve uygulamalarını denetlemek için yaptığı sistemli bir inceleme ve değerlendirmedir. Bu denetimler, bankaların ve finansal kurumların teknoloji sistemlerinin güvenli, etkili ve yasal düzenlemelere uygun çalıştığını doğrulamak amacıyla gerçekleştirilir.
BDDK tarafından yürütülen Bilgi Teknolojileri denetimi, genellikle aşağıdaki adımları içerir.
1.Planlama: Denetimin ilk aşaması, denetimin kapsamını ve hedeflerini belirlemektir. Denetçiler, denetlenecek BT sistemlerini, risk değerlendirmesini yaparak ve önceliklendirme ile seçerler. Bu aşama, denetimin hedeflerine, denetlenecek alanların genişliğine ve denetimin önceliklerine göre şekillenir.
2.İnceleme ve Test Etme: Denetçiler, denetime tabi olan finans kuruluşunun BT sistemlerini ve işlemlerini inceler. Bu, sistemlerin ve süreçlerin mevzuata uygunluğunu, performansını ve güvenlik standartlarını değerlendirir.
Gelişmiş Teknoloji Analizi: BT denetimleri, bankaların kullanmış olduğu en son teknolojileri (bulut bilişim, büyük veri analitikleri, yapay zeka gibi) ve bu teknolojilerin yönetim süreçlerini de içerir. Denetçiler, bu teknolojilerin bankanın risk yönetimi çerçeveleri içinde nasıl entegre edildiğini ve kullanıldığını değerlendirir. Ayrıca, bu sistemlerin mevcut ve potansiyel tehditlere karşı ne kadar dayanıklı olduğunu analiz ederler
Siber Güvenlik İncelemesi: Bankaların siber güvenlik politikaları, savunma mekanizmaları ve ihlal tespit sistemleri, BT denetiminin önemli bir parçasıdır. Denetçiler, bankanın siber saldırılara karşı savunmasının yeterliliğini, sızma testleri ve olay yanıt prosedürleri ile değerlendirir. Ayrıca, çalışanların siber güvenlik eğitimleri ve farkındalık düzeyleri de gözden geçirilir.
Veri Yönetimi ve Gizlilik: BDDK denetimleri, finansal kurumların veri yönetim süreçlerini ve müşteri verilerinin korunması ile ilgili uyumlarını da inceler. Bu incelemeler, veri sınıflandırma, veri erişim kontrolleri ve veri sızıntısı önleme sistemlerinin etkinliğini kapsar. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) gibi yerel düzenlemelere uyum, bu süreçte özellikle önemlidir.
IT Yönetişimi ve İç Kontroller: Kurumun IT yönetişim yapıları, iç kontrolleri ve bu kontrollerin uygulanış biçimi, BT denetiminin temel taşlarından biridir. Denetçiler, yönetişim süreçlerinin şeffaflığı, kontrol mekanizmalarının etkinliği ve politika ile prosedürlerin kurum içindeki uygulanabilirliğini değerlendirir. Ayrıca, IT projelerinin yönetimi ve bu projelerin risk değerlendirme süreçlerine entegrasyonu da incelenir.
Denetçiler ayrıca, sistemlerin performasını,sistemlere yönelik güvenlik açıklarını ve potansiyel riskleri belirlemek için çeşitli testler yaparlar. Bu testler arasında penetrasyon testleri, sistem ve uygulama güvenlik testleri, veri koruma ve yedekleme testleri gibi testler bulunmaktadır.
3.Bulguların Değerlendirilmesi: Denetçiler, topladıkları bilgileri analiz eder ve BT sistemlerinin ve işlemlerin durumu hakkında bir değerlendirme yaparlar. Bu değerlendirme, sistemlerin mevcut durumu, tespit edilen zayıflıklar, riskler ve uyumsuzluklar üzerine detaylı bilgiler içerir.
4.Raporlama: Denetim sonuçları, bulgular, riskler ve öneriler içeren kapsamlı bir rapor halinde sunulur. Bu rapor, üst yönetim ve ilgili taraflarla paylaşılır, böylece gerekli düzeltici ve önleyici eylemler hızla alınabilir. Etkili bir iletişim ve şeffaflık, denetim sürecinin başarısında kritik öneme sahiptir.Rapor, ayrıca BDDK gibi ilgili düzenleyici otoritelere de iletilir.
5.Sürekli İzleme ve İyileştirme: BT denetimi, bir kerelik bir etkinlikten ziyade, sürekli bir süreç olarak görülür. Denetim bulguları üzerine kurumlar, zayıf noktaları gidermek ve süreçleri iyileştirmek için düzeltici eylemler alır. BDDK, bu düzeltici eylemlerin uygulanmasını ve etkinliğini izlemek için düzenli aralıklarla takip denetimleri gerçekleştirebilir.
Bu süreçler, finansal kurumların teknolojik altyapılarını sürekli olarak güncel tutmalarını sağlar, böylece hem müşteri verilerinin korunmasını hem de sistemlerin kesintisiz ve güvenli çalışmasını garanti eder. BDDK'nın BT denetimi, finans sektörünün sağlıklı ve güvenli işlemesine katkıda bulunur.